Do sporządzenia niniejszego spisu zainspirował zegar słoneczny stojący koło biblioteki. Choć mieszkam jakiś czas w Nowym Tomyślu nie zauważałem go. Postanowiłem przejść się, a nie przejechać, ulicami miasta i dokładnie się przyjrzeć tablicom pamiątkowym, pomnikom czy też obeliskom. Kryteria przyjąłem raczej luźne i zaliczyłem takie obiekty jak Największy Kosz czy też rzeźby na byłym hotelu przy placu Chopina (nazywanym także Konsumami). Do tego zestawienia można by jeszcze zaliczyć do niej samolot w parku czy też nieistniejącą kopię zamku z Chojnika, wykonaną z rozbitych płyt nagrobnych. Dodatkowo jako swoisty pomnik można by uznać również niedokończony basen w Parku. Większość tablic kamiennych wykonali członkowie rodziny Wierkiewiczów, a przede wszystkim Stefan Wierkiewicz, mistrz rzemiosła artystycznego. Tytuł ten został mu nadany w roku 1982. Opowiedział mi o ich powstaniu i historii tablic w naszym mieście. W naszym mieście znalazłem trzy zegary słoneczne. Niestety żaden nie działa :). Zdjęcia archiwalne pochodzą z Biblioteki Publicznej a wykonane są przez pana Janusza Nowickiego, panią Gabrielę Birkę oraz pana Stefana Wierkiewicza. Współczesne zdjęcia są mojego autorstwa.
Poza mapką są jeszcze w parku :
kamień założycielski Parku, napis wykuty przez Stefana Wierkiewicza
samolot pozyskany wysiłkiem Arkadiusza Tomskiego
zamku Chojnik wykonanego w skali 1:26 przez Stefana Wierkiewicza, z piaskowca pozyskanego z okolicznych cmentarzy
zegar słoneczny wykonany przez Stefan Wierkiewicza zaraz przy wejściu do Parku
zegar słoneczny wykonany przez Stefan Wierkiewicza przy merytorycznej współpracy Edmunda Żurka
wodospad
jakieś dziwne nowoczesne instalacje,
W Nowym Tomyślu za czasów pruskich był postawiony jeszcze jeden pomnik cesarza Wilhelma i plac jego imienia, a postawiono go tuż przed I Wojna Światową, w pierwszej połowie roku 1914. przy dzisiejszej ulicy Musiała przy Szarce. Był to raczej kamień niż pomnik, jak wspomina K.E.Goldmann w wydanej Księdze pamiątkowej z okazji jubileuszu 125. lecia Bractwa Kurkowego Nowy Tomyśl oraz 18. Zawodów Strzeleckich Związku Strzeleckiego Nowa Marchia-Poznań w lipcu 1914.
DO GÓRY
Plac Niepodległości. Historia pominika została przedstawiona w artykule o
odsłonięciu pomnika wojennego na placu Chopina
Data postawienia pomnika jest sporna. W książce „:miejsca pamięci ..: Andresa podawana jest 21-VII-1966, natomiast Edmund Żurek wskazuję na rok 1963. A skucie i płaskorzeźby wykonywał Jan Maria Jakób z Poznania na terenie dzisiejszego zakładu komunalnego przy ulicy Komunalnej. Ciekawostka jest, że na pomniku znajdują płaskorzeźby przedstawiające postacie Powstańców mieszkających w naszym mieście. Michała Preislera i Ignacego Genge. Widokówka z roku 1962, na której jeszcze nie ma pomnika. W istocie pomnik zostal odsłonięty 22-07-1963 roku.
Poniżej trzy zdjęcia wykonane przez Janusza Nowickiego 11 lipca 1985 na zlecenie ówczesnego dyrektora Biblioteki Czesława Krolka. Zdjęcia były wykonywane na podnośniku koszowym.
Pomnik z czasów renowacji
Współczesne zdjęcia pomnika.
Ostatnie zdjęcie pomnika z zawieszona tablicą upamiętniającą poległych Powstańców
DO GÓRY
Plac Niepodległości
Tablica odsłonięta 27-01-1984
DO GÓRY
Plac Niepodległości
Trudno ten kosz zaliczyć do pomników, ale ….
DO GÓRY
Plac Niepodległości
Ukryta wśród świerków na placu Niepodległości, ledwo zauważalna chociaż codziennie przechodzi koło niej setki ludzi.
DO GÓRY
ul.3 Stycznia, WKU
Tablica upamiętniająca wyzwolenie w roku 1919 przez oddziały opalenickie i lwóweckie. Wykonanie Stefan Wierkiewicz, odsłonięty 3-01-1976
DO GÓRY
ul.3 Stycznia, Szkoła Podstawowa nr 2, wykonał Stefan Wierkiewicz
DO GÓRY
pl. Chopina, obelisk wykonał Paweł Wierkiewicz
W tym miejscu stał Kriegerdenkmal opisany w artykule o odsłonięciu pomnika wojennego na placu Chopina
DO GÓRY
pl. Chopina
Popiersie autorstwa Marka Jerzego Nowakowskiego
DO GÓRY
róg pl. Chopina i ul. Bohaterów
Nieistniejąca już tablica przy ulicy Bohaterów. Wykonał Stefan Wierkiewicz
DO GÓRY
pl. Chopina – kościół
DO GÓRY
pl. Chopina, szkoła muzyczna
DO GÓRY
pl. Chopina, były hotel
To właściwie też nie są pomniki, ale za to równie interesujące. Pod koniec lat 90-tych zostały poddane renowacji przez Stefana Wierkiewicza. Jak widać jedna z Pan miała pióro, a drugie oberwały się ręce.
DO GÓRY
pl. Mickiewicza przy sklepie p. Nawrota
Płakorzeźba wykonana przez Stefana Wierkiewicz, a zaprojektowana przez panią Renatę Kozecką.
DO GÓRY
ul. Piłsudskiego przy kościele, autorstwa Jerzego Sobocińskiego z Poznania, zmarłego 1-XI-2008
DO GÓRY
ul. Piłsudskiego przy budynku Policji, ukryta za krzakami
Po 1989 na obelisku zmieniono napis. Oryginalny brzmiał :
W HOŁDZIE FUNKCJONARIUSZOM MO I SB
POLEGŁYM W WALCE O WŁADZĘ LUDOWĄ
W LATACH 1945-1946
W. MIKOŁAJCZYKOWI
L. DRZYMALE
W. RUTKOWSKIEMU
SPOŁECZEŃSTWO POWIATU NOWOTOMYSKIEGO
7.10 .1974
DO GÓRY
ul. Piłsudskiego, bank Spółdzielczy, wykonał Paweł Wierkiewicz
DO GÓRY
ul. Piłsudskiego, przy ulicy Witosa, dom Barteckiego
Napis brzmi :
W tym domu
w latach 1886 – 1919
mieszkał i pracował
Wojciech Bartecki
DO GÓRY
ul. Piłsudskiego, róg ul Barteckiego na przeciwko PZU, wykanał Stefan Wiekiewicz. Początkowo wisiała na budynku PZU, ale po wykonaniu elewacji została przeniesiona na przeciwległy budynek
DO GÓRY
płaskorzeźby milenijne odsłonięte przez burmistrza Helwinga w wigilię 24-12-2000, wykonał Stefan Wierkiewicz
w DO GÓRY
grota Matki Boskiej na tyłach kościoła przy ulicy Piłsudskiego, wykonał Stefan Wierkiewicz . Poświęcenie odbyło się w czerwcu 2000
DO GÓRY
ul. Witosa przy Biedronce
Smutny przykład na nasz brak szacunku. Tablica wykona z tablicy nagrobkowej z okolic Miedzichowa, co widać na jeden z fotografii.
Ponownie praca pana Stefana Wierkiewicza.
Z tym obeliskiem zwiazana jest anegdota :
Nowy Tomyśl, który brał udział w konkursie Bank 440, wspólzawodniczył z Głogówkiem, ale pewni zwycięstawa Nowotomyślanie na tablicy pierwotnie wyryli napis „Nowy Tomyśl zwycięzca Banku 440 1976-1977”
W mieście zainstalowala sie telewizja i była prowadzona relacja na żywo w ramach tzw. „Studia 2”. Telewizyjna rzeczniczka Głogówka chcą pokazać jacy nowotomyślanie są zarozumiali, ustawiła się z wejściem antenowym przed tą tablicą. Gdy transmisja ruszyła okazało się, że tablica została podnieniona na taką jaką widać do dziś.I rzeczywiście Stefan Wierkiewicz potwierdził te historię. Miał na wykonanie 1 dzień i 1 noc.
DO GÓRY
ul. Witosa przy Bibliotece, wykonał Stefan Wierkiewicz, jeden z trzech zegarów słonecznych w Nowym Tomyślu. Pozostałe stoją przy wejściu do parku oraz w samym parku. Niestety żaden nie działa.
DO GÓRY
ul. Witosa przy Liceum Ogolnokształcącym
Napis brzmi :
Stowarzyszenie Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Tomyślu 16.09.1995
50-LECIE GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO W NOWYM TOMYŚLU 1945-1995
DO GÓRY
ul. Witosa przy wejsćiu do Biblioteki
DO GÓRY
ul. Poznańska, wykonał Stefan Wierkiewicz
DO GÓRY
ul. Poznańska przy dawnych Konsumach, wykonane przez Józefa Wierkiewicza około roku 1971. Tablica poświęcona II Armii Wojska Polskiego. Szablon napisu wykonał syn Stefan Wierkiewicz będący wtedy w wojsku w Grudziądzu. Tablica wisiała na ścianie od strony ulicy Poznańskiej tuż przy wejściu do dzisiejszej restauracji „Sandra”, dawnej milicyjne Konsumy.
DO GÓRY
ul. Poznańska przy Urzędzie Gminy, wykonane przez Józefa Wierkiewicza, ojca braci Wierkiewiczów z pomocą młodego Stefana Wierkiewicza
DO GÓRY
ul. Janusa, os. Batorego dawnej Świerczewskiego
Świerczewski – „Człowiek, który kulom się nie kłaniał”, wizerunek jego był w PRL-u na banknotach 50 złotowych. Nie znalazłem zdjęcia przedstawiającego jak właściwie wyglądał ten obelisk. W opowiadań wynika, że była to raczej płakorzeźba twarzy „wtopiona” w tablice. Zlikiwidowane po 1989.
DO GÓRY
os. Półnoć dawnej os. Małeckiego budynek nr 9 ściana szczytowa, wykonał Stefan Wierkiewicz
Tablica odsłonieta 7-05-1986.
DO GÓRY
os. Batorego – nieistniejące rzeźby z drewna.
Rzeźby wykonane w ramach warsztatów prowadzonych w NOK-u przez pana Romana Czeskiego. Wykonała ją z drewna panią Ewa Piątas w roku 1980 lub 1981. Przy dzisiejszym markecie „Chata Polska” stała jeszcze inna rzeźba.
DO GÓRY
Kamień założycielski parku. Napis wykuty przez Stefana Wierkiewicza o treść „Lipiec 1972 – rozpoczęcie budowy Parku Kultury i Wypoczynku
DO GÓRY
samolot pozyskany wysiłkiem Arkadiusza Tomskiego
DO GÓRY
zamku Chojnik wykonanego w skali 1:26 przez Stefana Wierkiewicza, z piaskowca pozyskanego z okolicznych cmentarzy
DO GÓRY
zegar słoneczny wykonany przez Stefan Wierkiewicza przy merytorycznej współpracy Edmunda Żurka
DO GÓRY
zegar słoneczny wykonany przez Stefan Wierkiewicza przy merytorycznej współpracy Edmunda Żurka, ukryty w parku za pergolą koło stawu.
DO GÓRY
Wodospad
DO GÓRY
jakieś dziwne nowoczesne instalacje z betonu i blachy
