Olędry Nowotomyskie

Tekst napisała Gudrun Tabbert. Tłumaczenie Przemek Mierzejewski.

„Czy można zmusić właściciela parceli, aby przyłączył swoją działkę do miejskiego wodociągu?”.  Tak brzmi tytuł prasowego artykułu, który był zamieszczony w starych aktach dotyczących budowy wodociągu w Nowym Tomyślu.

To pytanie zapewne stawiał sobie również Magistrat, gdy zaczął planować budowę wodociągów.  Mieszkańcy powinni ustawowo po zakończeniu i uruchomieniu wodociągów przecież zapłacić za coś, co do tej pory używali za darmo, bo przecież mieszczanie z Nowego Tomyśla, o ile wiadomo, nie mieli do tej pory  problemów z jakością wody, która była czerpana z publicznych studni. I trzeba było z góry przygotować się na protesty mieszkańców.

Głosy sprzeciwu, że studnie mają przecież dobrą wodę i dlatego podłączanie się do miejskich wodociągów przez właścicieli gruntów jest nie do zaakceptowania, zostały odrzucone wyrokiem sądu najwyższego. Decyzja, że parcele mają być przyłączone do gminnych wodociągów,  została uzasadniona tym, że publiczne wodociągi będą zbudowane w ogólnym interesie zdrowotnym. Wodociągi miejskie nie zostałyby zbudowane i uruchomione, gdyby nie było w planach zmuszenia właścicieli gruntów do przyłączenia się do sieci.

Powszechne prawo związkowe §10 II 17 [§10 drugiej części, siedemnasty tytuł] mówiło, że obrona  społeczeństwa przed niebezpieczeństwami należała do zadań policyjnych. [dokładnie: Konieczną instytucją do utrzymania publicznego spokoju, bezpieczeństwa i porządku oraz do oddalenia zbliżającego się niebezpieczeństwa od Publico lub jej pojedynczych członków, jest urząd policji]. Tak więc mając na uwadze względy zdrowotne mieszkańców, urzędy zostały ustawowo zobowiązane  do przymusowego  przyłączania domostw do wodociągów.

Dotyczyło to oczywiście również Nowego Tomyśla i jego mieszkańców. Odpowiednie zarządzenie zostało ogłoszone w dniu 27 listopada 1913 i można było je znaleźć w Kreis Blatt für den Kreis Neutomischel zugleich Neutomischeler Hopfenzeitung [Gazeta powiatowa dla powiatu nowotomyskiego z jednocześnie nowotomyska gazeta chmielowa] z piątku 16 października 1914.

* * *

Zarządzenie policyjne o przyłączeniu zabudowanych parceli w mieście Nowy Tomyśl do miejskiego wodociągu:
Na podstawie §§ 143, 144 ustawy o administracji związkowej z 30 lipca 1883 i §§ 5 i 6 ustawy o administracji policyjnej z 11 marca 1850 za zgodą Magistratu [w owym czasie burmistrz Paul Franke miał pod sobą policję] wydaje się następujące zarządzenie dla okręgu miejskiego Nowego Tomyśla:

§ 1. Każda działka, na której została wzniesiona budowla do stałego pobytu ludzi, musi zostać przyłączona do miejskich wodociągów, zgodnie z wydanymi technicznymi wymaganiami o wykonaniu instalacji wodnej na prywatnych gruntach w mieście Nowy Tomyśl.

§ 2. Przyłącze musi być wykonane przez właściciela albo zarządcę gruntu do już zamieszkałego budynku w przeciągu 6 tygodni od czasu ogłoszenia w sposób przyjęty w danym mieście, jak i również dla nowych budowli przed ich użyciem.

§ 3. Kto zaniecha przyłączenia swojego gruntu do miejskiego wodociągu w terminie wspomnianym w § 2., otrzyma karę pieniężną do 9 Marek, która może być zastąpiona karą aresztu, poza przypadkami przymusowego wykonania przyłącza wymienionymi w §132 ustawy o administracji związkowej z 30 lipca 1883

§ 4. Zarządzenie wchodzi w życie z chwilą ogłoszenia.Nowy Tomyśl 27 listopad 1913

Za administrację policyjną [Paul] Franke

 

Poniższa lista parceli z wymienionymi właścicielami z czasu uruchomienia wodociągów 1913/1914 z prognozowanymi opłatami.

Nr	Opłata	nazwisko i imię	zawód lub stan	zawód lub stan (niemiecki)	Nr domu	ulicy	Straße	licznik
1	30,60	Kurtz, Gotthold	mistrz szewski	Schuhmachermeister	1A	Poznańska	Posener Straße	x
2	51,60	Pflaum, Hermann	właściciel browaru	Brauereibesitzer	1B	Poznańska	Posener Straße	licznik
3	14,70	Lehmann, Gustav	mistrz siodlarski	Sattlermeister	2	Poznańska	Posener Straße	x
4	59,40	Goldmann, Paul	kupiec	Kaufmann	3	Poznańska	Posener Straße	x
5	97,00	Munter, Georg	kupiec	Kaufmann	4	Poznańska	Posener Straße	x
6	51,00	Paech & Wolf	kupiec	Kaufmann	5A	Poznańska	Posener Straße	x
7	56,90	Wollstein, David	kupiec	Kaufmann	5B	Poznańska	Posener Straße	x
8	39,30	Lutz, Paul (przekreślone na Hampel, Bruno)	właściciel mleczarni	Molkereibesitzer	6A	Poznańska	Posener Straße	licznik
9	44,70	Toeffling, Otto	kupiec	Kaufmann	6B	Poznańska	Posener Straße	licznik
10	33,30	Goldmann, Walter	kupiec	Kaufmann	7	Poznańska	Posener Straße	licznik
11	60,40	Zeidler, Karl	mistrz szewski	Schuhmachermeister	8	Poznańska	Posener Straße	x
12	31,10	Kannewischer, Richard	mistrz piekarski	Bäckermeister	9A	Stary Rynek	Alter Markt	x
13	x	Kannewischer, Richard (przekreślone)	mistrz piekarski	Bäckermeister	9B	Stary Rynek	Alter Markt	x
14	55,40	Hecke, Reinhold	mistrz krawiecki	Schneidermeister	10	Stary Rynek	Alter Markt	x
15	17,10	Janiszewski, Albert	mistrz piekarski	Bäckermeister	11	Stary Rynek	Alter Markt	x
16	67,70	Hunold, Reinhold	właściciel domu	Hausbesitzer	12	Stary Rynek	Alter Markt	x
17	41,80	Gröger, Otto	kupiec	Kaufmann	13	Stary Rynek	Alter Markt	x
18	82,70	Palitzki, Hermann	właściciel domu	Hotelbesitzer	14	Stary Rynek	Alter Markt	licznik
19	31,20	Kuhnke, Paul	mistrz siodlarski	Sattlermeister	15A	Stary Rynek	Alter Markt	x
20	41,50	Korytowski, Stanislaus	pomoc medyczna	Heilgehilfe	15B	Stary Rynek	Alter Markt	x
21	75,70	Janiszewski, Joseph	kupiec	Kaufmann	16	Mickiewicza	Goldstraße	x
22	66,30	Seeliger, Richard	księgarz	Buchhändler	17	Mickiewicza	Goldstraße	x
23	42,30	Knobel, Karl	kupiec	Kaufmann	18A	Mickiewicza	Goldstraße	x
24	72,20	Knobel, Karl	kupiec	Kaufmann	18B	Mickiewicza	Goldstraße	x
25	32,10	Tepper, Otto	kupiec	Kaufmann	19	Mickiewicza	Goldstraße	x
26	46,20	Walter, Bruno	kupiec	Kaufmann	20A	Mickiewicza	Goldstraße	x
27	49,80	Knoll, Wilhelm	mistrz siodlarski	Sattlermeister	20B	Mickiewicza	Goldstraße	x
28	56,50	Lippmann, Jacob	kupiec	Kaufmann	21	Mickiewicza	Goldstraße	x
29	66,60	Hippel, Oskar	kupiec	Kaufmann	22	Mickiewicza	Goldstraße	x
30	23,80	Schirmer, Emil	mistrz blacharski	Klempnermeister	23	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
31	34,30	Manthei, Wilhelm	mistrz ślusarski	Schlossermeister	24	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
32	14,70	Bielke, Maria (przekreślone na spadkobiercy Bielke)	krawcowa	Schneiderin	25	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
33	42,00	Lüdke, Ferdinand	kupiec	Kaufmann	26	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
34	22,80	Chedor, Carl	kupiec	Kaufmann	27	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
35	in Nr. 34	Chedor, Carl	kupiec	Kaufmann	28	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
36	14,10	Liepelt, Ernest	mistrz piekarski	Bäckermeister	29	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
37	48,60	Goldmann, Carl Eduard	spedytor	Spediteur	30	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
38	12,90	Zink, Karl (przekreślone na Eduard)	mistrz rzeźniczy	Fleischermeister	32	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
39	9,80	Reisch, Robert	młynarz	Müller	32A	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
40	8,70	Löchel, Gotlieb (przekreślone na Wilhelm)	właściciel domu	Hausbesitzer	32B	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
41	12,80	Schwedler, Gustav	mistrz rzeźniczy	Fleischermeister	33	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
42	13,60	Jaenicke, Hugo	kominiarz okręgowy	Bez. Schornsteinfeger	34	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
43	6,90	Engelmann, Ernst	mistrz ślusarski	Schmiedemeister	35	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
44	41,80	Kubel, Dienegott	mistrz stolarski	Tischlermeister	36	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
45	20,10	Lüdke, Karl	mistrz ślusarski	Schmiedemeister	37A	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
46	42,90	Lüdke, Alexander	kupiec	Kaufmann	37B	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
47	42,70	Schmidt, Gustav	mistrz rzeźniczy	Fleischermeister	38	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
48	13,60	Pretschker, Emil	kupiec	Kaufmann	39	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
49	28,20	Müller, Ferdinand	kupiec	Kaufmann	40	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
50	15,60	Janott, Traugott	mistrz kołodziejski	Stellmachermeister	41A	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
51	12,60	Braun, Karl	mistrz stolarski	Tischlermeister	41B	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
52	?	Woskowiak, Konstantin	mistrz krawiecki	Schneidermeister	42	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
53	?	Hiller, Wolff	handlowiec	Handelsmann	43	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
54	?	Nowy Tomyśl gmina miejska	(szpital)	(Krankenhaus)	44	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
55	12,20	Rausch, Florentine (przekreślone nieczytelnie)	wdowa	Wittwe	45	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
56	17,00	Saar, Hermann	mistrz zduński	Töpfermeister	46	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
57	58,50	Donner, Hugo	aptekarz	Apotheker	47	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
58	12,00	Thiele, Elisabeth	wytwórca ozdób do strojów	Putzmacherin	48	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
59	?	Goldmann, Emilia (przekreślone na Scheffler Willi)	właścicielka domu	Hausbesitzerin	49	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
60	?	Weinert,Kkarl	handlowiec	Handelsmann	50	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
61	58,70	Toeffling, Hugo	właściciel domu	Hotelbesitzer	51	Nowy Rynek	Neuer Markt	licznik
62	59,00	Maennel, Alexander	kupiec	Kaufmann	52A	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
63	67,10	Maennel, Adolph	właściciel młyna parowego	Dampfmühlenbesitzer	52B	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
64	66,90	Singer, Wilhelm	kupiec	Kaufmann	53	Mickiewicza	Goldstraße	x
65	69,05	Kupczyk, Valentin	emeryt	Rentier	54	Mickiewicza	Goldstraße	licznik
66	91,20	Gärtner, Gustav	właściciel karczmy	Gasthofbesitzer	55	Mickiewicza	Goldstraße	licznik
67	35,70	Aldefeld, Oskar	mistrz blacharski	Klempnermeister	56	Mickiewicza	Goldstraße	x
68	47,20	Wandrey, Konstanze	właścicielka karczmy	Gasthofbesitzerin	57	Mickiewicza	Goldstraße	licznik
69	25,00	Markus, Moritz	kupiec	Kaufmann	58	Mickiewicza	Goldstraße	x
70	67,20	Gartzke, Otto	kupiec	Kaufmann	59	Mickiewicza	Goldstraße	x
71	36,60	Roy, Oswald	emeryt	Rentier	60	Stary Rynek	Alter Markt	x
72	42,60	Schaefer, Emil	właściciel karczmy	Gasthofbesitzer	61	Stary Rynek	Alter Markt	licznik
73	mit Nr. 72	Schaefer, Emil	właściciel karczmy	Gasthofbesitzer	62	Stary Rynek	Alter Markt	x
74	29,40	Rausch, Berthold	właściciel karczmy	Gasthofbesitzer	63	Stary Rynek	Alter Markt	licznik
75	9,60	Kurtz, Hulda	krawcowa	Schneiderin	64	Stary Rynek	Alter Markt	x
76	21,40	Peikert, Wilhelm	emeryt	Rentier	65	Stary Rynek	Alter Markt	x
77	42,00	Pfeiffer, Wilhelm	kupiec	Kaufmann	66	Stary Rynek	Alter Markt	x
78	37,60	Kern, Alfred	cekiernik	Konditor	67	Stary Rynek	Alter Markt	licznik
79	x	towarzystwo szkolne Nowy tomyśl	(szkoła miejska)	(Stasdtschule)	68	Stary Rynek	Alter Markt	x
80	x	wspólnota kościelna Nowy Tomyśl	kościelny	Küster	69	Stary Rynek	Alter Markt	x
81	x	wspólnota kościelna Nowy Tomyśl	(Pfeiffer)	(Pfeiffer)	70A	Stary Rynek	Alter Markt	x
82	x	wspólnota kościelna Nowy Tomyśl	kantor	Kantor	70B	Stary Rynek	Alter Markt	x
83	6,20	wspólnota kościelna Nowy Tomyśl	partorówka	Pfarrhaus	71	Stary Rynek	Alter Markt	x
84	54,70	Scheibe, Carl	rzeźnik	Fleischer	72	Stary Rynek	Alter Markt	x
85	104,70	Hirt, Wilhelm	właściciel domu	Hotelbesitzer	73	Stary Rynek	Alter Markt	licznik
86	31,20	Lemberg, Ferdinand	piekarz	Bäcker	74	Poznańska	Posener Straße	x
87	50,20	Nyga, Max	piekarz	Bäcker	75	Poznańska	Posener Straße	x
88	44,10	Janott, Heinrich (skreślone na Reinhold)	rzeźnik (Boruja Kościelna)	Fleischer (Kirchplatz Borui)	76	Poznańska	Posener Straße	licznik
89	25,20	Scheibe, Karl	rzeźnik	Fleischer	77	Poznańska	Posener Straße	licznik
90	0,40	Scheibe, Karl	rzeźnik	Fleischer	78	Poznańska	Posener Straße	licznik
91	25,20	Cohn, Isidor – (imię nieczytelnie zmienione)	kupiec	Kaufmann	79	Poznańska	Posener Straße	x
92	31,10	Fechner, Gottlieb	fabryka papierosów	Cigarrenfabr.	80	Poznańska	Posener Straße	x
93	27,00	Pflaum, Emil	kupiec	Kaufmann	81	Poznańska	Posener Straße	licznik
94	14,70	Pflaum, Emil	kupiec	Kaufmann	82	Poznańska	Posener Straße	x
95	27,90	Schultz, Georg	kupiec	Kaufmann	83	Poznańska	Posener Straße	licznik
96	x	ratusz	x	x	84	Nowy Rynek	Neuer Markt	x
97	x	staroluterańska gmina wyznaniowa	x	x	85	Długa	Lange Straße	x
98	x	kościoł ewangelicki – (przekreślone)	x	x	86	Stary Rynek	Alter Markt	x
99	6,20	Redlich, Paul	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	87	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
100A	30,90	Glaesemer, Emma	emeryt	Rentier	88A	Długa	Lange Straße	x
100B	mit Nr. 100A	Glaesemer, Otto	emeryt	Rentier	88B	Długa	Lange Straße	x
101	43,20	Pflaum, Hermann	emeryt	Rentier	89	Poznańska	Posener Straße	x
102	18,80	Faust, Traugott – (przekreślone na Begorow)	mistrz zduński – przekreślone	Töpfermeister – gestrichen (Wttwe)	90	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
103	10,00	Knoll, Wilhelm (przekreślone wcześniej Müller robotnik)	mistrz bednarski	Böttchermeister	91	Długa	Lange Straße	x
104	12,90	Stiller, Heinrich	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	92	Długa	Lange Straße	x
105	48,60	Lutz, Fritz	kupiec	Kaufmann	93	Poznańska	Posener Straße	x
106	?	Gebr. Wolke (spichlerz) – (przekreślone)	własciciel majątku	Gutsbesitzer	94	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
107	51,00	Gebr. Wolke	własciciel majątku	Gutsbesitzer	95	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
108	17,40	gmian żydowska (szkoła)			96	Długa	Lange Straße	x
109	9,40	Lutz, Heinrich	mistrz ślusarski	Schlossermeister	97	Długa	Lange Straße	x
110	x	kościół staroluterański	x	x	98	Długa	Lange Straße	x
111	x	cmentarz miejski	x	x	99	Cmentarna	Friedhof Straße	x
112	10,20	Richter, Bertha	właścicielka domu	Hausbesitzerin	100	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
113	7,60	Janott, Oswald	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	101	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
114	28,00	Markus, David	kupiec	Kaufmann	102	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
115	23,40	Birkholz, Richard	mistrz stolarski	Tischlermeister	103	Długa	Lange Straße	x
116	?	Joachim, Heinrich	właściciel domu	Hausbesitzer	104	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
117	?	Schulz, August	zwrotniczy	Weichensteller	105	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
118	10,00	Rausch, Otto (przekreślone na Giering, Carl)	mistrz krawiecki	Schneidermeister	106	Długa	Lange Straße	x
119	zu ? gehörig	Toeffling, Otto	kupiec	Kaufmann	107	Długa	Lange Straße	x
120	12,40	Gutsch, Luise	emeryt	Rentier	108	Długa	Lange Straße	x
121	88,30	Wittkowski, Louis	kupiec	Kaufmann	109	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
122	24,30	Fimmel, Otto	fabryka maszyn	Maschinenfabr.	110	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
123	x	Maennel, Lydia – (przekreślone)	poczta	Post	111	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
124	x	Tepper, Gustav – (przekreślone nieczytelna notatka)	x	x	112	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
125	33,00	Knoll, Reinhold	mistrz ślusarski	Schlossermeister	113	Długa	Lange Straße	x
126	9,10	olejarnia Paech & Wolf	x	x	114	Długa	Lange Straße	licznik
127	36,40	Markus, Aaron – (Aaron przekreślone na Alfred)	kupiec	Kaufmann	115	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
128	85,80	Maennel, Lydia (poczta)	emeryt	Rentier	116	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
129	17,70	Ulrich, Wilhelm	kupiec	Kaufmann	117	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
130	34,80	Leske, Heinrich	właściciel domu	Hausbesitzer	118	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
131	28,20	Ramm, August	emeryt	Rentier	119	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
132	x	Weinert Carl (spichlerz) – (przekreślone)	x	x	120	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
133	x	Goldmann, Carl Eduard (szopa) – (przekreślone)	spedytor	Spediteur	121	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
134	10,50	Lüdke, Hermann	mistrz krawiecki	Schneidermeister	122	Długa	Lange Straße	x
135	66,60	Paech, Waldemar	dyrektor fabryki	Fabrikdirektor	123	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
136	12,60	Heinrich, Gustav	właściciel domu	Hausbesitzer	124	Starotomyska	Altomischler Straße	x
137	8,80	Lorke, Heinrich	właściciel domu	Hausbesitzer	125A	Starotomyska	Altomischler Straße	x
138	8,80	Rake, Heinrich	właściciel domu	Hausbesitzer	125B	Starotomyska	Altomischler Straße	x
139	36,00	Wanke, Reinhold	handlowiec	Handelsmann	126	Starotomyska	Altomischler Straße	x
140	13,2	Hahn, Oskar	handlowiec	Handelsmann	127	Starotomyska	Altomischler Straße	x
141	28,20	Korn, Berthold	mistrz ślusarski	Schmiedemeister	128	Poznańska	Posener Straße	x
142	18,50	Leciejewicz, Wilhelm	handlowiec	Handelsmann	129	Poznańska	Posener Straße	x
143	14,60	Schmidt, Paul	mistrz rzeźniczy	Fleischermeister	130A	Poznańska	Posener Straße	licznik
144	13,40	Aldefeld, Otto	mistrz blacharski	Klempnermeister	130B	Poznańska	Posener Straße	x
145	8,40	Bengsch, Wilhelm	listonosz	Postschaffner	131	Ogrodowa	Garten Straße	x
146	15,20	Adam, Wilhelm	woźnica	Fuhrmann	132	Ogrodowa	Garten Straße	x
147	9,20	Hildebrandt, Berthold	właściciel domu	Hausbesitzer	133	Ogrodowa	Garten Straße	x
148	11,10	Müller, Heinrich	właściciel domu	Hausbesitzer	134	Ogrodowa	Garten Straße	x
149	8,10	Maas, Martin	właściciel domu	Hausbesitzer	135	Ogrodowa	Garten Straße	x
150	6,4	Schulz, Reinhold	właściciel domu	Hausbesitzer	136	Ogrodowa	Garten Straße	x
151	3	Hendschinski, Amalia	właścicielka domu	Hausbesitzerin	137	Ogrodowa	Garten Straße	x
152	41,00	Schwaebe, Hugo	emerytowany starszy nauczyciel	Hauptlehrer a.D.	138	Długa	Lange Straße	x
153	22,20	Morzynski, Gustav – (przekreślone na spodkobiercy Morzyńskiego)	karczmarz	Gastwirt	139	Lwówecka	Neustädter Chaussee	licznik
154	32,4	Morzynski, Gustav – (przekreślone na spodkobiercy Morzyńskiego)	karczmarz	Gastwirt	140	Lwówecka	Neustädter Chausse	x
155	22,2	Morzynski, Gustav – (imię Georg przekreślone)	właściciel browaru	Brauereibesitzer	141	Lwówecka	Neustädter Chaussee	licznik
156	21,80	Hiersekorn, Otto	handlowiec	Handelsmann	142	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
157	50,70	Schulz, Heinrich	mistrz malarski	Malermeister	143	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
158	45,6	Arndts, Johannes	adwokat	Rechtsanwalt	144	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
159		Hasenfelder, Hermann (przekreślone)	mistrz budowlany	Baumeister	145	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
160	21,8	Rausch, Heinrich (Mühle)	właściciel domu	Hausbesitzer	146	Starotomyska	Altomischler Straße	x
161	39	Bartecki, Adalbert	właściciel domu (przekreślono adwokat)	Hausbesitzer überschr. Rechtsanwalt	147	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
162	24,4	Weber, Ernst	skarbnik powiatowy	Kreisrendant	148	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
163	6,00	Schulz, August	szewc	Schuhmacher	149	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
164	38,10	Chedor, Carl	kupiec	Kaufmann	150	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
165	35,00	Schulz, Gustav	mistrz piekarski	Bäckermeister	151	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
166	x	kościół katolicki – (przekreślone)	x	x	152	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
167	17,70	Schulz, Wilhelm	właściciel domu	Hausbesitzer	153	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
168	17,40	Kurtz, Hermann	mistrz stolarski	Tischlermeister	154	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
169	73,20	Müller, Emilie (przekreślone na Richard)	wdowa	Wittwe	155	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
170	37,80	Schütze, Traugott	ksiegowy	Buchhalter	156	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
171	18,00	Wendenburg, Hermann	handlowiec	Handelsmann	157	Starotomyska	Altomischler Straße	x
172	80,90	starostwo	x	x	158	Grodziska	Grätzer Straße	licznik
173	17,20	Nitschke, Wilhelm	właściciel domu	Hausbesitzer	159	Grodziska	Grätzer Straße	x
174	13,70	Eichholtz, Paul	mistrz bednarski	Böttchermeister	160	Długa	Lange Straße	x
175	x	zbrojownia – (przekreślone)	x	x	161	Długa	Lange Straße	x
176	46,80	Tepper, Ernst	emeryt	Rentier	162	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
177	8,90	Wunicke, Gustav	właściciel domu	Hausbesitzer	163	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
178	27,00	Maennel, Otto	ogrodnik	Gärtnereibetr.	164	Dworcowa	Bahnhofstraße	licznik
179	17,70	Paetzold, Paul	nauczyciel	Lehrer	165	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
180	19,80	gazownia	x	x	166	Cmentarna	Friedhof Straße	licznik
181	13,20	Schaefer, Rudolf	emeryt	Rentier	167	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
182	15,40	Wilhelm, Gustav – obecnie żona	emerytowny listonosz powiatowy	Kreisbote a.D.	168	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
183	51,30	fabryka pończoszek oświetleniowych	x	x	169	Dworcowa	Bahnhofstraße	licznik
184	40,00	Busch, Wilhelm	mistrz drukarski	Buchdruckermeister	170	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
185	12,60	Kruschel, Hermann	mistrz krawiecki	Schneidermeister	171	Starotomyska	Altomischler Straße	x
186	38,80	Weckwerth, Ludwig	królewski urzędnik emerytalny	Kgl. Rentmeister	172	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
187	10,20	Wolf, Maria	wdowa	Wittwe	173	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
188	41,10	Hahn, August	handlowiec	Handelsmann	174	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
189	98,40	Buddee, Dr.	królewski lekarz powiatowy	Kgl. Kreisarzt	175	Lwówecka	Neustädter Chaussee	licznik
190	37,20	Kroll, Fritz	starszy nauczyciel	Hauptlehrer	176	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
191	x	Müller, Richard	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	177	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
192	19,80	Röschke, Karl	dyrygent	Musikdirigent	178	Długa	Lange Straße	x
193	x	Tepper, Ernst	emeryt	Rentier	179	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
194	x	wikliniarnia – (przekreślone)	x	x	180	Ogrodowa	Garten Straße	x
195	7,80	Pohl, Mathilde	wdowa	Wittwe	181	Starotomyska	Altomischler Straße	x
196	12,60	Zimmer, Clara	emeryt	Rentier	182	Długa	Lange Straße	x
197	87,90	Lehmann, Berthold	mistrz piekarski	Bäckermeister	183	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
198	27,50	Hasenfelder, Hermann	mistrz budowlany	Baumeister	184	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
199	25,00	Linke, Wilhelm	emeryt	Rentier	185	Starotomyska	Altomischler Straße	x
200	18,6	Knispel, Reinhold	woźnica	Fuhrmann	186	Długa	Lange Straße	x
201	x	Müller, Richard	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	187	Długa	Lange Straße	x
202	x	Winter, Wilhelm	robotnik	Arbeiter	188	Długa	Lange Straße	x
203	x	Goldmann, Carl Eduard – (przekreślone)	spedytor	Spedituer	189	Długa	Lange Straße	x
204	13,00	Seide, Beate	emeryt	Rentier	190	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
205	15,80	Taeubner, Heinrich	gospodarz	Eigentümer	191	Długa	Lange Straße	x
206	12,90	spatkobiercy Roya	x	x	192	Sękowska	Friedenwälder Straße	x
207	19,20	Steinäcker, Baron von	królewski urzędnik	Kgl. Beamter	193	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
208	72,60	Ludwig, Max – przekreślone na Schultz, Georg	kupiec	Kaufmann	194	Dworcowa	Bahnhofstraße	licznik
209	x	połączone szkoły – (przekreślone)	x	x	195	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
210	?	Molzahn, Hermann (przekreślone Max)	inspektor celny	Zollaufseher	196	Sękowska	Friedenwälder Straße	x
211	42,20	Tietze, Gustav	mistrz powroźnik	Seilermeiser	197	Długa	Lange Straße	x
212	37,50	Hasselmann, Karl	królewski weterynarz powiatowy	Krgl. Kreistierarzt	198	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
213	x	katolicka gmina kościelna	x	x	199	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
214	x	Hartmann, August	robotnik	Arbeiter	200	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
214A	12,10	Janott, Oswald	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	200A	Dworcowa	Bahnhofstraße	x
215	x	rolnicza szkoła zimowa	x	x	201	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
216	x	Jeske, Otto	listonosz	Briefträger	202	Ogrodowa	Garten Straße	x
217	x	Hasenfelder, Herrmann	mistrz budowlany	Baumeister	203	Sękowska	Friedenwälder Straße	x
218	2,40	Giering, Reinhold	gospodarz	Eigentümer	204	Starotomyska	Altomischler Straße	x
219	8,70	Richter, Gustav	ogrodnik	Gärtnereibetr.	205	Starotomyska	Altomischler Straße	licznik
220	2,80	Winter, Gottlieb – (przekreślone)	x	x	206	Starotomyska	Altomischler Straße	x
221	x	Knoll, Berthold – (przekreślone)	x – niezabudowana	x – nicht bebaut	207	Starotomyska	Altomischler Straße	x
222	x	Knoll, Heinrich – (przekreślone)	x – niezabudowana	x – nicht bebaut	208	Starotomyska	Altomischler Straße	x
223	19,60	Knoll, Mathilde	x	x	209	Starotomyska	Altomischler Straße	x
224	18,70	Engelmann, Adolf	przedsiębiorca budowlany	Bauunternehmer	210	Starotomyska	Altomischler Straße	x
225	x	Pflaum, Gottlieb – (przekreślone)	x – niezabudowana	x – nicht bebaut	211 przekreślone	Starotomyska	Altomischler Straße	x
226	x	powiat Nowy Tomyśl – (przekreślone)	x	x	212	Starotomyska	Altomischler Straße	x
227	2,40	Schulz, Wanda z d. Winter – (przekreślone)	x	x	213	Starotomyska	Altomischler Straße	x
228	2,40	Seide, Berthold	x	x	214	Starotomyska	Altomischler Straße	x
229	x	Pflaum, Hermann	x	x	215	Starotomyska	Altomischler Straße	x
230	31,80	Weber, Robert	x	x	216	Starotomyska	Altomischler Straße	x
231	7,40	Bielke, Emilie	x	x	217	Starotomyska	Altomischler Straße	x
232	6,00	Giering, Gottlieb – (przekreślone)	x	x	218	Starotomyska	Altomischler Straße	x
233	8,40	Weber, Johann – (przekreślone)	x	x	219	Starotomyska	Altomischler Straße	x
234	28,50	Richter, Hermann	fabrykant maszyn	Maschinenfabrikant	220	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
235	12,00	Tepper, Gustav	emeryt	Rentier	221	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
236	4,20	Rebotzki, Wilhelm	x	x	222	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
237	51,70	Schmidt, Richard	właściciel młyna parowego	Dampfmühlenbesitzer	223	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
238	2,40	Maennel, Alexander	kupiec	Kaufmann	224	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
239	5,40	Wittig, Hermann	obywatel, który uprawia rolę w granicach miasta	Ackerbürger	225	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
240	x	Wittkowsky, Louis	kupiec	Kaufmann	226	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
241	4,20	Beitsch, August	gospodarz	Eigentümer	227	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
242	2,40	Froede, Otto	gospodarz	Eigentümer	228	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
243	9,90	Janott, Dienegott	budowniczy organów	Orgelbauer	229	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
244	?	Much, Wilhelm	zwrotniczy	gew. Weichensteller	230	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
245	x	Joachim, Berthold – ? Seide, Wilhelm	x	x	231 przekreśl.	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
246	x	Rosenau, Otto	cieśla	Zimmermann	231	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
247	2,40	Maennel, Adolf	właściciel młyna parowego	Dampfmühlenbesitzer	232	Lwówecka	Neustädter Chaussee	x
248	x	Rathaus Neutomischel – (przekreślone)	x	x	bez numeru	x	x	x
249	x	szkoła wyższa	x	x	bez numeru	x	x	x
250	x	szpital powiatowy	x	x	x	x	x	licznik
bez	x	Schule IV Glinau	x	x	x	x	x	x